Hoe wetenschap werkt

Onderaan staat een uitgebreid schema over hoe wetenschap werkt en wordt kort het verschil tussen historische en experimentele wetenschap uitgelegd. Je ziet dat er heel wat pijlen staan - de ontwikkeling van nieuwe theorieen gaat meestal niet in een rechte lijn. Zie ook de filters in de wetenschap rechts: in de praktijk zijn allerlei zaken werkzaam die niet altijd direct met wetenschap te maken hebben. Er bestaat dan ook een sociologie van de wetenschap ...

Meer hierover hoe wetenschap werkt in "Wie is de mens?".

Historische en experimentele wetenschap

Er zijn verschillende soorten van wetenschap. Makkelijk te onderscheiden is het verschil tussen historische en observerende of experimentele wetenschap. Het grootste verschil is de herhaalbaarheid: waarnemingen of experimenten kun je steeds weer opnieuw doen en daarbij kun je wetmatigheden zoeken of proberen aan te tonen. Astronomie, biologie en scheikunde horen daarom bij de natuurwetenschappen.

Bij de historische wetenschappen moet je afgaan of de beschikbare bronnen, zoals fossielen, aardlagen, opgegraven aardewerk, perkamenten en kleitabletten. Daar horen dus ook archeologie, paleontologie, evolutie-biologie en veel van de geologie bij.

Crisis in reproduceerbaarheid?

In 2016 interviewde Nature 1576 beta-wetenschappers met de vraag in hoeverre ze in staat waren om hun eigen en andersmans experimenten te reproduderen - en zo nee: waarom niet (zie link 5 voor het artikel).

De grafieken laten hun antwoorden zien. De conclusies van deze natuurwetenschappers is dat er een ernstige crisis in reproduceerbaarheid van natuurwetenschappelijk onderzoek is. De oorzaken zijn divers. Dit geeft te denken. Veel wetenschappers proberen hun werk gewetensvol te doen, maar naast druk om te publiceren hebben velen toch de neiging hun resultaten wat mooier voor te stellen dan ze werkelijk zijn.

De invloed van de Reformatie op de natuurwetenschap

Veel mensen denken aan een conflictmodel als ze deze titel lezen: had Galilei niet vooral last van de kerk? Dat verhaal is al anders dan velen denken (zieAarde en Zon) en wie beter kijkt naar de ontwikkeling van de moderne natuurwetenschap, ziet dat de Reformatie echt één van de vaders daarvan is. Kort gezegd om de volgende redenen:

1. God is betrouwbaar en Hij schiep de wereld ordelijk. Dus kunnen we dat echt onderzoeken en wetmatigheden ontdekken.
2. Niet ons verstand bepaalt hoe de wereld er uitziet (zoals bij Plato).
3. Materie is niet goddelijk, maar ook niet minderwaardig. Jezus was de zoon van een timmerman - handwerk is goed.
4. Gelovige wetenschappers wilden graag - in alle nederigheid -onderzoeken hoe God's prachtige schepping in elkaar zit. Daarbij speelt de eer van God een grote rol.
5. Door de Reformatie mag iedereen de Bijbel lezen - zo zijn wij ook vrij om dat andere boek (de natuur) te lezen.